Παγκρεατίτιδα σημαίνει φλεγμονή του παγκρέατος. Αυτό μπορεί να μη σημαίνει πολλά χωρίς να καταλάβετε τι κάνει το πάγκρεας. Το πάγκρεας είναι ένα μικρό όργανο που βρίσκεται ανάμεσα στο στομάχι και τον εντερικό σωλήνα. Το όργανο είναι τόσο μικρό που ακόμη και ο καλύτερος κτηνίατρος δεν θα μπορούσε να το ψηλαφήσει κατά την εξέταση.
Το πάγκρεας εμπλέκεται σε πολλαπλές λειτουργίες του σώματος. Ωστόσο, για την κατανόηση της παγκρεατίτιδας, να θυμάστε το εξής: το πάγκρεας απελευθερώνει ένζυμα, τα οποία βοηθούν στην πέψη. Τα ένζυμα διασπούν τα λίπη, τους υδατάνθρακες και τις πρωτεΐνες. Όταν υπάρχει μη φυσιολογική απελευθέρωση αυτών των ενζύμων, το πάγκρεας μπορεί να φλεγμαίνει και να ερεθίζεται.
Συμπτώματα
Τώρα που γνωρίζετε ότι το πάγκρεας εμπλέκεται στη φυσιολογική πέψη στο σώμα, δεν θα πρέπει να αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι μια γάτα που πάσχει από παγκρεατίτιδα θα υποφέρει από μη φυσιολογικά γαστρεντερικά (GI) συμπτώματα. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει εμετό, ανορεξία, διάρροια, παλινδρόμηση και κοιλιακό πόνο. Λόγω αυτών των συμπτωμάτων, ορισμένες γάτες θα γίνουν πολύ ληθαργικές και θα κρύβονται ή θα αποστασιοποιούνται από τους ιδιοκτήτες τους. Οι γάτες συχνά έχουν ναυτία με την παγκρεατίτιδα, με αποτέλεσμα να τρώνε και να πίνουν λιγότερο. Τελικά οι προσβεβλημένες γάτες μπορεί να αφυδατωθούν σοβαρά, προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερο λήθαργο.
Εάν η γάτα σας πάσχει και από άλλες παθήσεις, όπως διαβήτη, νεφροπάθεια ή ηπατική νόσο, ο κτηνίατρός σας μπορεί να διαπιστώσει ότι δυσκολεύεται να σταθεροποιήσει αυτές τις παθήσεις εάν υπάρχει παγκρεατίτιδα. Για παράδειγμα, το σάκχαρο στο αίμα της γάτας σας μπορεί να είναι δύσκολο να ρυθμιστεί με ινσουλίνη, εάν πάσχει επίσης από παγκρεατίτιδα. Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, η οποία συχνά έχει παρόμοια συμπτώματα με την παγκρεατίτιδα, μπορεί να επιδεινωθεί εάν η γάτα σας πάσχει και από τις δύο καταστάσεις ταυτόχρονα.
Διάγνωση
Η διάγνωση της παγκρεατίτιδας μπορεί να είναι δύσκολη. Οι γάτες μπορεί να έχουν πρωτοπαθή παγκρεατίτιδα, πράγμα που σημαίνει ότι πάσχουν μόνο από αυτή την πάθηση. Ωστόσο, οι γάτες μπορεί επίσης να έχουν δευτεροπαθή παγκρεατίτιδα, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να πάσχουν από παγκρεατίτιδα ως παρενέργεια κάποιας άλλης νόσου.
Θυμάστε όταν συζητήσαμε για το πόσο μικρό είναι το πάγκρεας; Αυτό είναι σημαντικό να το θυμάστε, διότι όχι μόνο ένας εξειδικευμένος κτηνίατρος δεν θα είναι σε θέση να αισθανθεί κάτι λάθος κατά την εξέταση, αλλά συχνά δεν θα υπάρχουν ανωμαλίες που να φαίνονται ούτε στις ακτινογραφίες. Το πάγκρεας είναι πολύ μικρό για να είναι ορατό στις ακτινογραφίες.
Η εξέταση αίματος ρουτίνας μπορεί να δείξει σημάδια φλεγμονής, αφυδάτωσης και διαταραχές ηλεκτρολυτών από εμετό. Ωστόσο, η εξέταση αίματος ρουτίνας δεν έχει διακριτούς δείκτες αίματος για την παγκρεατίτιδα.
Υπάρχει μια εξέταση αίματος γνωστή ως fPLI (Ανοσοαντιδραστικότητα παγκρεατικής λιπάσης γάτας) που μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση της παγκρεατίτιδας. Αυτή η εξέταση θα αναγνωρίσει ειδικούς παγκρεατικούς δείκτες στο αίμα που μπορεί να είναι αυξημένοι σε περιπτώσεις παγκρεατίτιδας. Υπάρχει ο κίνδυνος για ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα σε χρόνιες ή ήπιες περιπτώσεις.
Ένας εξειδικευμένος ακτινολόγος ή υπερηχογράφος μπορεί επίσης να είναι σε θέση να δει την παγκρεατίτιδα σε ένα υπερηχογράφημα κοιλίας. Αυτό είναι συχνά ευκολότερο σε οξείες περιπτώσεις παγκρεατίτιδας και μπορεί να είναι πιο δύσκολο σε χρόνιες ή ήπιες περιπτώσεις όπου υπάρχει λιγότερη φλεγμονή.
Θεραπεία
Η θεραπεία της παγκρεατίτιδας είναι υποστηρικτική. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει κάποια θεραπεία με τη χρυσή σφαίρα. Αντίθετα, οι κτηνίατροι στοχεύουν να περιορίσουν τη ναυτία, τον εμετό, να αντιμετωπίσουν την αφυδάτωση και τον πόνο και να εστιάσουν στη συνεχή διατροφή. Ενώ οι σκύλοι μπορούν να αντέξουν για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα χωρίς τροφή και θερμίδες, οι γάτες μπορεί να είναι επιρρεπείς σε μια κατάσταση που ονομάζεται λιπώδης ηπατική νόσος, εάν είναι ανορεκτικές για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα. Ως εκ τούτου, η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων ώστε η γάτα να θέλει να συνεχίσει να τρώει και να μην κάνει εμετό είναι εξαιρετικά σημαντική.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, ορισμένες γάτες μπορεί να χρειαστούν την τοποθέτηση σωλήνα σίτισης. Αυτό προορίζεται μόνο για εκείνες τις γάτες που συνεχίζουν να κάνουν εμετό ή να αναμασούν παρά τα φάρμακα ή/και δεν τρώνε ούτε μόνες τους ούτε με σύριγγα. Αυτό δεν είναι μια συνηθισμένη πρακτική, καθώς οι σωλήνες σίτισης απαιτούν πολλή συντήρηση. Ο κτηνίατρός σας θα δοκιμάσει συχνά πολλά διαφορετικά φάρμακα κατά της ναυτίας, διεγερτικά της όρεξης, φάρμακα κατά του πόνου και τύπους τροφών προτού καταφύγει στην τοποθέτηση σωλήνα σίτισης.
Αιτίες & πρόληψη
Δυστυχώς, η πλειονότητα των περιπτώσεων παγκρεατίτιδας σε αιλουροειδή (έως και 95%) δεν έχει γνωστή υποκείμενη αιτία. Χωρίς τη γνώση της αιτίας, μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να προληφθεί. Γνωρίζουμε ότι οι γάτες μπορεί να είναι επιρρεπείς στην εμφάνιση χρόνιας παγκρεατίτιδας όταν πάσχουν από άλλες ασθένειες. Αυτές περιλαμβάνουν γάτες με IBD (φλεγμονώδη νόσο του εντέρου), διαβήτη και ηπατική νόσο. Η συνεργασία με τον κτηνίατρό σας για τη διαχείριση της χρόνιας ασθένειας της γάτας σας μπορεί να είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγει την έξαρση της παγκρεατίτιδας.
Η κατάποση μεγάλων ποσοτήτων λιπαρών τροφών ή η συνεχής αλλαγή τροφών έχει θεωρηθεί ύποπτη ως αιτία παγκρεατίτιδας στους σκύλους. Αυτό δεν έχει αποδειχθεί ότι ισχύει στις γάτες. Αν και δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε αυτό ως αιτία, επειδή οι περισσότερες γάτες δεν μπαίνουν στα σκουπίδια τόσο συχνά όσο οι σκύλοι, μπορεί να μην το βλέπουμε τόσο συχνά ή και καθόλου.
Μπορεί το στρες να προκαλέσει παγκρεατίτιδα στις γάτες;
Το στρες ως άμεση αιτία παγκρεατίτιδας στις γάτες είναι άγνωστο. Γνωρίζουμε, ωστόσο, ότι το στρες σε ορισμένες γάτες μπορεί να οδηγήσει σε ανορεξία, αφυδάτωση, ακόμη και σε λιπώδη ηπατική νόσο. Επειδή η παγκρεατίτιδα έχει συσχετιστεί με αυτές τις ασθένειες σε ορισμένες γάτες, μπορούμε να πούμε ότι το στρες μπορεί να οδηγήσει σε παγκρεατίτιδα. Αν και δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να πούμε ότι το στρες είναι άμεση αιτία της παγκρεατίτιδας.
Προσδόκιμο ζωής
Η σοβαρότητα και η χρονιότητα της παγκρεατίτιδας καθορίζουν το προσδόκιμο ζωής μιας προσβεβλημένης γάτας. Μελέτες δείχνουν ότι η θνησιμότητα σε γάτες με οξεία παγκρεατίτιδα κυμαίνεται από 9%-41%. Αυτά τα ποικίλα ποσοστά μπορεί να αντικατοπτρίζουν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων όταν η γάτα προσκομίζεται στο νοσοκομείο, το πόσο καλά ανταποκρίνεται στη θεραπεία και αν η γάτα έχει επίσης συννοσηρότητες.
Εάν μια γάτα έχει ένα μόνο οξύ περιστατικό και αντιμετωπιστεί γρήγορα, η έκβαση είναι συνήθως ευνοϊκή. Εάν η γάτα σας είναι άρρωστη για ημέρες έως εβδομάδες, είναι σοβαρά αφυδατωμένη ή/και πάσχει και από άλλες υποκείμενες ασθένειες, μπορεί να δυσκολευτεί να αναρρώσει.
Συμπέρασμα
Η παγκρεατίτιδα είναι μια πάθηση που παρατηρείται στις γάτες και μπορεί να προκαλέσει λήθαργο, εμετό, ανορεξία, διάρροια και κοιλιακό άλγος. Οι γάτες μπορεί να πάσχουν από οξείες περιπτώσεις που κυμαίνονται από ήπιες έως σοβαρές, ή από χρόνια παγκρεατίτιδα. Ανάλογα με το πόσο άρρωστη είναι η γάτα σας και πόσο γρήγορα υποχωρεί η ναυτία και η ανορεξία της, θα αποτελέσουν προγνωστικά στοιχεία για τη θεραπεία και την πρόγνωση. Εάν παρατηρήσετε ότι η γάτα σας δεν τρώει ή πίνει κανονικά, φαίνεται ήσυχη, κάνει εμετό ή έχει διάρροια, τότε κλείστε ένα ραντεβού με τον κτηνίατρό σας μάλλον νωρίτερα παρά αργότερα.