Αν αισθάνεστε ορμονικές διαταραχές, τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Πάρα πολλές ορμόνες; Πολύ λίγες; Τι γίνεται με τις γάτες; Έχουν ορμόνες; Μπορούν να επηρεάσουν το πώς αισθάνονται, ή αυτό είναι ανθρώπινο πράγμα; Τι είναι η ορμόνη και πώς παράγεται;
Οι γάτες έχουν όντως πολλές ορμόνες, όπως κι εμείς, οπότε διαβάστε παρακάτω για να μάθετε τα πάντα γι’ αυτές και πώς μπορούν να επηρεάσουν και τις συμπεριφορές τους.
Το ενδοκρινικό σύστημα παράγει ορμόνες
Το πρώτο βήμα για την κατανόηση των ορμονών μιας γάτας είναι να γνωρίζετε πώς παράγονται. Το ενδοκρινικό σύστημα είναι μια συλλογή αδένων και οργάνων που παράγουν ορμόνες. Στις γάτες, το ενδοκρινικό σύστημα αποτελείται κυρίως από την υπόφυση, τον θυρεοειδή αδένα, τους παραθυρεοειδείς αδένες, το πάγκρεας, τα επινεφρίδια, τις ωοθήκες (θηλυκές γάτες) και τους όρχεις (αρσενικές γάτες).
Τι είναι οι ορμόνες;
Έτσι, το ενδοκρινικό σύστημα παράγει ορμόνες από τον ενδοκρινικό ιστό με τη μορφή αδένων ή οργάνων γύρω από το σώμα, αλλά τι είναι οι ορμόνες; Οι ορμόνες είναι είτε στεροειδή είτε πρωτεΐνες και λειτουργούν ως χημικοί αγγελιοφόροι σε διάφορα συστήματα του σώματος. Το ενδοκρινικό σύστημα θα παράγει μια ορμόνη που λέει στον συγκεκριμένο ιστό ή σε άλλο μέρος του σώματος πότε να κάνει κάτι, σε ποιο επίπεδο και πότε να σταματήσει.
Για παράδειγμα, η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας. Η ινσουλίνη λέει στα κύτταρα γύρω από το σώμα πότε να πάρουν σάκχαρο από το αίμα για να το χρησιμοποιήσουν για ενέργεια και το σώμα ελέγχει την απελευθέρωσή της μέσω ενός συστήματος ανατροφοδότησης που παρακολουθεί τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, ώστε να μην ανέβουν πολύ ψηλά ή πέσουν πολύ χαμηλά.
Τι επηρεάζει τη λειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος;
Οι αδένες του ενδοκρινικού συστήματος μπορούν να προκαλέσουν ανισορροπία όταν υποπαράγουν ή υπερπαράγουν ορμόνες. Οι αδένες που υποπαράγουν ορμόνες συνήθως προκαλούν ασθένειες με το πρόθεμα hypo, ενώ αυτοί που υπερπαράγουν ορμόνες προκαλούν ασθένειες που συνήθως αρχίζουν με το πρόθεμα hyper. Για παράδειγμα, ο υπερπαραθυρεοειδισμός αποδίδεται συχνά σε υπερδραστήριους παραθυρεοειδείς αδένες, ενώ ο υποπαραθυρεοειδισμός προκαλείται από υπολειτουργούντες παραθυρεοειδείς αδένες.
Επειδή οι αδένες συμβάλλουν στη διατήρηση υγιών επιπέδων όλων των ειδών ορμονών που ρυθμίζουν σχεδόν όλες τις διεργασίες στο σώμα, οι ανισορροπίες μπορούν να προκαλέσουν πολλά σοβαρά και μερικές φορές ακόμη και απειλητικά για τη ζωή προβλήματα υγείας. Δεδομένου ότι οι αδένες βοηθούν στο μεταβολισμό και την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών, η δυσλειτουργία μπορεί να οδηγήσει σε ελλείψεις θρεπτικών συστατικών, ανισορροπία σημαντικών μετάλλων και εξασθενημένο πεπτικό σύστημα.
Οι αδένες του ενδοκρινικού συστήματος μπορεί να αρχίσουν να δυσλειτουργούν για διάφορους λόγους. Οι πιο συνηθισμένοι λόγοι για την υπερβολική ποσότητα ορμονών στα ζώα είναι συχνά καλοήθεις (μη καρκινικοί) όγκοι ή υπερπλασία των ενδοκρινών αδένων. Η υπερπλασία είναι μια καλοήθης διόγκωση ενός οργάνου ή ιστού που οφείλεται σε αυξημένο αριθμό κυττάρων. Οι κακοήθεις (καρκινικοί) όγκοι μπορούν επίσης να διεγείρουν την υπερβολική παραγωγή ορμονών. Οι ορμονικές ανεπάρκειες είναι συνήθως συνέπεια αυτοάνοσης νόσου και καταστροφής ενός ενδοκρινικού οργάνου. Δεδομένου ότι οι αδένες συνεργάζονται σε ένα σύστημα ανατροφοδότησης που στέλνει σήματα μπρος-πίσω, ένας δυσλειτουργικός αδένας μπορεί να καταλήξει να επηρεάζει την ικανότητα ενός άλλου αδένα να αυξάνει ή να μειώνει την παραγωγή ορμονών. Τόσο οι μη καρκινικοί όσο και οι καρκινικοί όγκοι μπορούν επίσης να επηρεάσουν την ικανότητα ενός αδένα να ρυθμίζει σωστά τις ορμόνες. Η ενδοκρινική νόσος μπορεί επίσης να προκληθεί από λοίμωξη ή να υπάρχει από τη γέννηση (συγγενής).
Σημαντικές ορμόνες στις γάτες
Ενώ υπάρχουν πολλές ορμόνες που κυκλοφορούν μέσα στο σώμα μιας γάτας, ορισμένες είναι πιο σημαντικές για τις καθημερινές λειτουργίες και τις συνήθεις διαταραχές. Μερικές από αυτές θα μπορούσαν να είναι η ινσουλίνη και η Τ4 (θυροξίνη), οι δύο ορμόνες που σχετίζονται με τις δύο πιο συχνές ενδοκρινικές διαταραχές στις γάτες.
Άλλες σχετίζονται με τις καθημερινές συμπεριφορές των γατών. Παραδείγματα αυτών είναι:
Κορτιζόλη
Τεστοστερόνη
Οξυτοκίνη
Επινεφρίνη (αδρεναλίνη) και νορεπινεφρίνη
Πώς αυτές οι ορμόνες επηρεάζουν τη συμπεριφορά στις γάτες
Οι γάτες είναι θηρευτές, αλλά είναι και μικρές. Βασίζονται στην πολύ ευαίσθητη ανατροφοδότηση από τις ορμόνες του στρες που τις βοηθούν να είναι ασφαλείς και να επιλέγουν να πολεμήσουν ή να τρέξουν τις σωστές στιγμές.
Μια πρόσφατη μελέτη δείχνει πως οι προσαρμογές στα επίπεδα της ωκυτοκίνης, της κορτιζόλης και της τεστοστερόνης τους φαίνεται να ενημερώνουν για το πόσο καλά μια εξημερωμένη γάτα μπορεί να συνυπάρξει με τους άλλους. Οι γάτες με υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης και τεστοστερόνης ήταν πιο μοναχικές, ενώ εκείνες με υψηλότερα επίπεδα ωκυτοκίνης ήταν πιο κοινωνικές, αν και ακόμη πιο σημαντική από τα επίπεδα ωκυτοκίνης ήταν η σύνθεση των μικροβίων του εντέρου αυτών των γατών.
Για οποιαδήποτε συμπεριφορά, υπάρχει ένα καλά ρυθμισμένο δίκτυο πολλών ορμονών που συνήθως λειτουργούν συγχρονισμένα για να την υποστηρίξουν. Αυτό κάνει τα πράγματα λίγο περίπλοκα αλλά και πολύ ωραία να τα βλέπεις όλα μαζί.
Σχετικό μόνο για τις θηλυκές γάτες που δεν έχουν στειρωθεί, αλλά αν είχατε ποτέ στο σπίτι σας μια θηλυκή γάτα σε οίστρο, θα έχετε μια οδυνηρά καλή ιδέα για το πόσο έντονα μια αλλαγή στα επίπεδα των ορμονών μιας γάτας μπορεί να αλλάξει τη συμπεριφορά της. Μια γάτα που διαφορετικά μπορεί να μην βγάζει ποτέ τσιμουδιά και να μην της αρέσει ποτέ να την αγγίζουν, μπορεί ξαφνικά να ουρλιάζει όλες τις ώρες της νύχτας και να επιμένει να την αγγίζουν, με διάρκεια αρκετών ημερών. Η ορμόνη που ευθύνεται για αυτή τη δραστική αλλαγή συμπεριφοράς είναι τα οιστρογόνα, η κύρια αναπαραγωγική ορμόνη των θηλυκών γατών.
ΣΥΧΝΈΣ ΕΡΩΤΉΣΕΙΣ
Ποια είναι τα συνήθη προβλήματα συμπεριφοράς που σχετίζονται με τις γάτες & ευθύνονται οι ορμόνες;
Αυτό που ονομάζουμε ακατάλληλη ούρηση, δηλαδή ούρηση εκτός του κουτιού της άμμου, αυξημένη επιθετικότητα και ξύσιμο των επίπλων, είναι μερικά από τα πιο συχνά αναφερόμενα προβλήματα συμπεριφοράς των ιδιοκτητών γατών. Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης και αδρεναλίνης μπορεί να συμβάλλουν σε όλα αυτά τα ζητήματα, αν και δεν είναι όλα αυτά πρωτίστως θέματα συμπεριφοράς μερικές φορές. Είναι πάντα καλύτερο να πηγαίνετε τη γάτα σας σε κτηνίατρο για να αποκλείσετε πρώτα τυχόν υποκείμενες ιατρικές παθήσεις, προτού υποθέσετε ότι ένα νέο πρόβλημα είναι συμπεριφορικό.
Πώς μπορείτε να ηρεμήσετε μια ορμονική γάτα;
Οι ορμονικές ανισορροπίες είναι συνήθως δυσάρεστες, οπότε το να δώσετε στη γάτα σας μια διέξοδο για την προσοχή της με παιχνίδι ή φαγητό και να κάνετε το χώρο της πιο άνετο με προσωπικούς χώρους και θερμαντικά μαξιλάρια, κρεβάτια, φωλιές κ.λπ. μπορεί να βοηθήσει. Υπάρχουν προϊόντα φερομόνης για γάτες που στοχεύουν στη μείωση των επιπέδων άγχους και στη βελτίωση των συμπεριφορών που σχετίζονται με το άγχος.
Ποια είναι τα σημάδια των προβλημάτων συμπεριφοράς στις γάτες;
Οι υπερβολικές φωνές, ιδίως το ουρλιαχτό, οι αλλαγές στην επιθυμία να τις χειρίζονται ή στον τρόπο που τους αρέσει να τις χειρίζονται, η υπερβολική περιποίηση, η ακατάλληλη ούρηση ή αφόδευση, η επιθετικότητα προς τους ιδιοκτήτες ή τους συγκατοίκους και το κρύψιμο είναι όλα κοινά σημάδια προβλημάτων συμπεριφοράς στις γάτες.
Συμπέρασμα
Υπάρχουν πολλές ορμόνες που μπορεί να επηρεάσουν τη συμπεριφορά μιας γάτας και συνήθως, περισσότερες από μία ορμόνες είναι υπεύθυνες για κάθε δεδομένη συμπεριφορά, καθώς ο οργανισμός τους βασίζεται σε ένα σύστημα ανατροφοδότησης μεταξύ τους για να λειτουργεί σωστά.
