Το γλαύκωμα της γάτας, όπως και το γλαύκωμα του ανθρώπου, είναι μια κατάσταση κατά την οποία το υδαρές υγρό (υδατοειδές υγρό) που περιέχεται στο μπροστινό μέρος του ματιού, ακριβώς πίσω από το φακό, δεν μπορεί να απορροφηθεί κανονικά. Η προκύπτουσα συσσώρευση αυτού του υγρού ασκεί πίεση στο οπτικό νεύρο, το οποίο οδηγεί από το μάτι στον εγκέφαλο. Η βλάβη του νεύρου που προκαλείται από αυτή την πίεση εμποδίζει τη φυσιολογική όραση και, εάν η πάθηση προχωρήσει χωρίς θεραπεία, είναι πιθανό να οδηγήσει σε μερική ή ολική τύφλωση. Το γλαύκωμα μπορεί να επηρεάσει το ένα ή και τα δύο μάτια, ανάλογα με τον τύπο του γλαυκώματος που υπάρχει.
“Μόλις εμφανιστεί η πάθηση”, λέει ο Thomas Kern, DVM, αναπληρωτής καθηγητής οφθαλμολογίας στο Κολέγιο Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Cornell, “δεν είναι αναστρέψιμη και μέχρι να παρατηρηθούν τα κλινικά σημάδια του γλαυκώματος, θα έχει ήδη επέλθει σημαντική απώλεια όρασης”.
Τύποι
Υπάρχουν δύο τύποι αυτής της σοβαρής οφθαλμολογικής νόσου – πρωτογενής και δευτερογενής, εξηγεί. Το πρωτογενές γλαύκωμα είναι μια σχετικά σπάνια, κληρονομική και συχνά φυλοσύνδετη πάθηση. “Οι γάτες Βιρμανίας και Σιάμ συγκαταλέγονται στις προδιατεθειμένες φυλές”, σημειώνει ο Δρ Κερν. “Μια γάτα που έχει πρωτοπαθές γλαύκωμα θα προσβληθεί αναπόφευκτα αμφίπλευρα”.
Το δευτεροπαθές γλαύκωμα, το οποίο είναι πολύ πιο συχνό από το πρωτοπαθές γλαύκωμα στις γάτες, μπορεί να αναπτυχθεί σε ένα ή και στα δύο μάτια, αλλά δεν είναι κληρονομικό. “Είναι αρκετά τυχαίο”, λέει ο Δρ Κερν. “Μια γάτα μπορεί να έχει σοβαρό γλαύκωμα στο ένα μάτι και να μην το εμφανίσει ποτέ στο άλλο”. Η πιο συχνή αιτία είναι η ραγοειδίτιδα – μια σοβαρή φλεγμονή του ματιού που δημιουργεί πρωτεΐνες και άλλα που μπλοκάρουν τους φυσιολογικούς αγωγούς αποστράγγισης του ματιού, επιτρέποντας έτσι στο υδατοειδές υγρό να συσσωρεύεται και να δημιουργεί υπερβολική πίεση μέσα στο μάτι. Η ραγοειδίτιδα έχει διάφορες αιτίες, επισημαίνει, συμπεριλαμβανομένης της μόλυνσης από τον ιό της ανοσοανεπάρκειας των αιλουροειδών (FIV), τον ιό της λευχαιμίας των αιλουροειδών (FeLV), τη λοιμώδη περιτονίτιδα των αιλουροειδών (FIP) και την τοξοπλάσμωση. “Σε πολλές περιπτώσεις”, επισημαίνει ο Δρ Kern, “η αιτία της φλεγμονής στο γλαύκωμα που είναι δευτεροπαθής στην ραγοειδίτιδα συχνά δεν εντοπίζεται. Η διαταραχή τείνει να εμφανίζεται σε γάτες που είναι μεσήλικες ή μεγαλύτερες”.
Συμπτώματα
Τα σημάδια του γλαυκώματος, λέει ο Dr. Kern, είναι “αρκετά ανεπαίσθητα”. “Συνήθως”, λέει, “οι ιδιοκτήτες θα παρατηρήσουν ότι το ένα ή και τα δύο μάτια θολώνουν προοδευτικά και με την πάροδο ενός χρονικού διαστήματος μεγεθύνονται. Και το ένα μάτι μπορεί να φαίνεται μεγαλύτερο από το άλλο καθώς αυξάνεται η πίεση“. Άλλα πιθανά κλινικά συμπτώματα περιλαμβάνουν αλληθωρισμό και μια διεσταλμένη κόρη που δεν αντιδρά στο φως. Μια προσβεβλημένη γάτα μπορεί να χάσει το ενδιαφέρον της για τις συνήθεις δραστηριότητες, αλλά πιο συχνά, η εξέλιξη της διαταραχής είναι τόσο ανεπαίσθητη που οι αλλαγές στη συμπεριφορά μπορεί να μην είναι εμφανείς. “Συνήθως”, προσθέτει, “η εξέλιξη διαρκεί μήνες ή και περισσότερο πριν παρατηρηθούν οι αλλαγές. Ακόμη και με σημαντική ενόχληση στα μάτια, μια γάτα με διαταραχή της όρασης μπορεί να συνεχίσει τις κανονικές της δραστηριότητες σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους”.
Η κτηνιατρική διάγνωση θα περιλαμβάνει ένα πλήρες ιατρικό ιστορικό και μια ενδελεχή εξέταση με στόχο την επιβεβαίωση της παρουσίας γλαυκώματος. Λέει ο Δρ Kern: “Μπορείτε να εντοπίσετε το γλαύκωμα κατά τη διάρκεια μιας φυσικής εξέτασης ρουτίνας και μπορείτε να το επιβεβαιώσετε με τη χρήση ενός τονομέτρου”. Αυτή η συσκευή χρησιμοποιεί ένα φύσημα αέρα που κατευθύνεται προς τον βολβό του ματιού για να μετρήσει την ενδοφθάλμια πίεση. Εάν η πίεση είναι υψηλότερη από το φυσιολογικό και συνοδεύεται από απώλεια όρασης, το γλαύκωμα θα είναι η πιθανή διάγνωση, σημειώνει. Μπορούν να γίνουν περαιτέρω εξετάσεις, με τη χρήση γωνιοσκόπησης, για να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα με την οποία το υδατοειδές υγρό αποστραγγίζεται από το μάτι.
Θεραπεία γλαυκώματος
Το γλαύκωμα είναι ανίατο, αλλά ορισμένα από τον πόνο και τα κλινικά συμπτώματα μπορεί να ανακουφιστούν με τη χρήση κολλύριων που περιέχουν δορζολαμίδη και/ή τιμολόλη, τα οποία μειώνουν την ενδοφθάλμια πίεση, και στεροειδών, τα οποία αντιμετωπίζουν τη φλεγμονή, εάν η φλεγμονή έχει προκαλέσει το γλαύκωμα. Η προοδευτική απώλεια της όρασης είναι πιθανή, αλλά μπορεί να καθυστερήσει με τη θεραπεία με τα προαναφερθέντα φάρμακα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η χειρουργική αφαίρεση ενός προσβεβλημένου οφθαλμού ή και των δύο οφθαλμών μπορεί να καταστεί αναγκαία, εάν ο πόνος δεν μπορεί να ανακουφιστεί. Η παραπομπή σε κτηνιατρικό οφθαλμίατρο μπορεί να συνιστάται σε περίπτωση υποψίας ή διάγνωσης γλαυκώματος ή σε περίπλοκες περιπτώσεις.