Ο ιός της ανοσοανεπάρκειας της γάτας (FIV), είναι μια μεταδοτική ιογενής ασθένεια που αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα της γάτας με την πάροδο του χρόνου, καθιστώντας την πιο ευάλωτη σε ασθένειες. Υπολογίζεται ότι το 2,5-5% των υγιών γατών είναι θετικές στον FIV (FIV+). Οι γάτες μπορεί να παραμείνουν ασυμπτωματικές για μήνες έως χρόνια, ενώ άλλες μπορεί να εξελιχθούν στην τελική φάση της νόσου, όπου μπορεί να αναπτύξουν σοβαρή ασθένεια. Η τελική φάση του FIV αναφέρεται περιστασιακά ως AIDS των αιλουροειδών. Παρόλο που οι ασθενείς με FIV+ έχουν μειωμένο ανοσοποιητικό σύστημα, ένα μεγάλο μέρος των προσβεβλημένων γατών μπορεί να έχει φυσιολογικό προσδόκιμο ζωής λόγω της μακράς υποκλινικής φάσης. Μόλις μια γάτα μολυνθεί με FIV, θα επηρεάζεται για όλη της τη ζωή, επομένως η πρόληψη, η έγκαιρη αναγνώριση και οι υποστηρικτικοί μηχανισμοί αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της φροντίδας των ασθενών.
Τι είναι ο FIV;
Ο ιός της ανοσοανεπάρκειας των αιλουροειδών είναι ένας ρετροϊός που προκαλεί εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα στις γάτες, παρόμοιο με τον ιό HIV που εμφανίζεται στους ανθρώπους. Ο FIV μπορεί να βρεθεί σε όλο τον κόσμο, ωστόσο υπάρχουν διαφορετικοί υπότυποι που υπάρχουν γεωγραφικά, με διαφορετικά επίπεδα σοβαρότητας.
Ο ιός της ανοσοανεπάρκειας των αιλουροειδών μεταδίδεται στις γάτες μέσω της επαφής με μολυσμένα υγρά. Μακράν, η συνηθέστερη οδός μετάδοσης είναι η επαφή με μολυσμένο σάλιο. Αυτό συμβαίνει γενικά μέσω των καυγάδων και πολύ σπάνια μέσω της περιποίησης και της κοινής χρήσης μπολ. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί στα γατάκια κατά τη διάρκεια της κύησης ή από το θηλασμό από μια βασίλισσα FIV+. Οι μεταγγίσεις αίματος έχουν επίσης σημειωθεί ως πιθανή οδός μόλυνσης.
Μόλις μολυνθούν με τον ιό της ανοσοανεπάρκειας των αιλουροειδών, οι γάτες παραμένουν μολυσμένες για όλη τους τη ζωή. Οι γάτες μπορεί να ζήσουν μια ευτυχισμένη και υγιή ζωή, ή μπορεί να αναπτύξουν ασθένειες δευτερογενώς λόγω της αργής εξάντλησης του ανοσοποιητικού τους συστήματος.
Μόλις μια γάτα μολυνθεί με τον ιό, αρχίζει ο πολλαπλασιασμός του ιού. Ο ιός θα μειώσει σιγά-σιγά τα λεμφοκύτταρα, έναν συγκεκριμένο τύπο λευκών αιμοσφαιρίων. Δεν επηρεάζεται μόνο ο αριθμός των λεμφοκυττάρων, αλλά μειώνεται και η ικανότητα των λεμφοκυττάρων να ανταποκρίνονται στη λοίμωξη. Η αργή μείωση των λεμφοκυττάρων επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα του ασθενούς να οργανώσει ανοσολογική απόκριση όταν προσβληθεί.
Υπάρχουν διάφορες φάσεις σε μια μόλυνση με FIV. Δεν βιώνουν όλες οι γάτες όλες τις φάσεις και είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν αναπτύσσουν όλες οι γάτες AIDS.
1. Οξεία φάση
Λίγο μετά την εισαγωγή του ιού στο αιλουροειδές, το ανοσοποιητικό σύστημα της γάτας ειδοποιείται και εμφανίζεται μια φλεγμονώδης αντίδραση. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η γάτα παράγει αντισώματα κατά του ιού. Η μολυσμένη γάτα μπορεί να εμφανίσει προσωρινά συμπτώματα ασθένειας, όπως πυρετό, λήθαργο και διόγκωση των λεμφαδένων. Αυτή η φάση μπορεί συχνά να περάσει απαρατήρητη από τους ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων.
2. Ασυμπτωματική φάση
Αφού ο οργανισμός του ασθενούς ανταποκριθεί στον ιό με τη δημιουργία αντισωμάτων, ο ασθενής εισέρχεται σε μια ασυμπτωματική φάση όπου τα κλινικά σημεία της ασθένειας δεν είναι εμφανή. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο ιός εξακολουθεί να εργάζεται εισβάλλοντας στα λεμφοκύτταρα και αποδυναμώνοντας αργά το ανοσοποιητικό σύστημα. Το στάδιο αυτό έχει τη δυνατότητα να διαρκέσει για χρόνια.
3. Προοδευτικό/τελικό στάδιο
Καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα της προσβεβλημένης γάτας συνεχίζει να αποδυναμώνεται, ο οργανισμός της θα είναι λιγότερο ικανός να καταπολεμήσει επαρκώς τη λοίμωξη. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, οι γάτες γίνονται πολύ ευαίσθητες σε διαλείπουσες ή επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις. Οι γάτες μπορεί να αναπτύξουν καρκίνο, σοβαρές δευτερογενείς λοιμώξεις ή δυνητικά νευρολογικά συμπτώματα. Το τελικό στάδιο στο οποίο υπάρχει σοβαρή κλινική νόσος αναφέρεται ως AIDS των αιλουροειδών. Οι ασθενείς που έχουν φτάσει σε αυτό το στάδιο έχουν κακή πρόγνωση.
Ποια είναι τα σημάδια του FIV;
Ανάλογα με τη φάση της ιογενούς λοίμωξης, τα σημάδια της ασθένειας μπορεί να απουσιάζουν. Οι γάτες με κλινικά σημεία ασθένειας που σχετίζονται με το AIDS μπορεί να εμφανίσουν:
Στοματίτιδα (φλεγμονή των δομών εντός της στοματικής κοιλότητας)
Λήθαργος
Πυρετός
Επαναλαμβανόμενες/δυσκολίες στην απομάκρυνση των λοιμώξεων
Απώλεια βάρους
Μειωμένη όρεξη
Διεύρυνση λεμφαδένων
Επιληπτικές κρίσεις
Αναπνευστικές, δερματικές και οφθαλμικές λοιμώξεις
Διάρροια
Διάγνωση του FIV στη γάτα σας
Δεδομένου ότι οι ασθενείς με FIV μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο έλεγχος ρουτίνας είναι σημαντικός, καθώς είναι ο συνηθέστερος τρόπος διάγνωσης του FIV. Η πιο συνηθισμένη διαγνωστική εξέταση είναι η εξέταση ELISA, καθώς ανιχνεύει τα αντισώματα του FIV στο αίμα.
Παρακάτω παρατίθενται καταστάσεις στις οποίες ενδείκνυται η εξέταση.
Τα γατάκια θα πρέπει να υποβάλλονται σε εξέταση μεταξύ 8-12 εβδομάδων. Εάν τα γατάκια είναι θετικά, θα πρέπει να επανεξετάζονται κάθε μήνα μέχρι την ηλικία άνω των 6 μηνών για να επιβεβαιωθεί η θετική κατάσταση του FIV και όχι μόνο τα ανιχνεύσιμα αντισώματα από τη βασίλισσα
Οι γάτες που έχουν πρόσφατο ιστορικό καυγάδων θα πρέπει να ελέγχονται τουλάχιστον 2 μήνες μετά την εκδήλωση ενός καυγά. Οι μη στειρωμένες, αρσενικές ενήλικες γάτες τείνουν να είναι οι πιο πιθανές να μολυνθούν λόγω των αυξημένων πιθανοτήτων τους να παλέψουν
Οι γάτες που ζουν σε εξωτερικούς χώρους ή οι γάτες που μοιράζονται το σπίτι με συντρόφους θετικούς στον FIV πρέπει να υποβάλλονται σε ετήσιο έλεγχο.
Πριν από την προσθήκη επιπλέον γατών σε ένα νοικοκυριό με γάτες, όλα τα μέρη θα πρέπει να ελέγχονται. Κατά τη διάρκεια της αρχικής εισαγωγής μεταξύ των γατών είναι η περίοδος κατά την οποία είναι πιο πιθανό να εμφανιστούν επιθετικές συμπεριφορές
Οι κλινικά άρρωστες γάτες θα πρέπει να ελέγχονται για FIV, ακόμη και αν προηγουμένως έχουν κριθεί αρνητικές
Εάν ένας ασθενής έχει βρεθεί θετικός στην αρχική δοκιμασία ELISA, μπορεί να ακολουθηθεί επιβεβαιωτική δοκιμασία PCR, η οποία προσδιορίζει το DNA του ιού στο αίμα.
Η εργαστηριακή εξέταση αίματος ρουτίνας μπορεί να δείξει χαμηλότερα από τα φυσιολογικά επίπεδα λευκών αιμοσφαιρίων και σε ορισμένες περιπτώσεις αυξημένα επίπεδα σφαιρίνης (πρωτεΐνης).
Πώς φροντίζω μια γάτα με FIV;
Η διάγνωση μιας γάτας με FIV μπορεί να είναι ανησυχητική. Ευτυχώς, πολλές γάτες με FIV+ μπορούν να έχουν φυσιολογικό προσδόκιμο ζωής, βιώνοντας χρόνια χωρίς σημάδια ασθένειας με τις κατάλληλες προφυλάξεις. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι ασθενείς δεν μπορούν να θεραπευτούν από τον FIV.
Θα πρέπει να γίνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής για να προσαρμοστεί μια γάτα με FIV+. Συνιστάται να διατηρούνται όλες οι FIV+ γάτες σε εσωτερικούς χώρους για να μειωθεί η πιθανότητα μετάδοσης μέσω των αγώνων, αλλά και για να μειωθεί η πιθανή επαφή με ευκαιριακά παθογόνα.
Συνιστώνται τακτικές κτηνιατρικές εξετάσεις ρουτίνας για τις FIV+ γάτες κάθε 6 μήνες. Κατά τη διάρκεια αυτών των ραντεβού θα συζητηθούν με τον κτηνίατρό σας δίαιτες υψηλής ποιότητας και μέτρα προληπτικής φροντίδας, συμπεριλαμβανομένης της προφύλαξης από ψύλλους/κρότωνες. Τα σημάδια ασθένειας που παρατηρούνται σε μια γάτα με FIV θα πρέπει να αντιμετωπίζονται αμέσως, καθώς είναι πιο ευάλωτες σε σημαντικές ασθένειες. Οι γάτες με FIV είναι επιρρεπείς στη στοματίτιδα, η οποία είναι φλεγμονή της στοματικής κοιλότητας λόγω των φυσιολογικών βακτηρίων που ζουν στο στόμα. Λόγω του κινδύνου στοματίτιδας, συνιστάται προληπτική οδοντιατρική φροντίδα ρουτίνας, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει οδοντικούς καθαρισμούς.
Ο κτηνίατρός σας θα είναι σε θέση να συζητήσει τις συστάσεις εμβολιασμού με βάση την ηλικία της γάτας σας, το ιστορικό προηγούμενων εμβολίων και τη φάση της λοίμωξης. Εάν δικαιολογείται εμβόλιο, θα πρέπει να χορηγείται αδρανοποιημένη μορφή εμβολίου, όταν αυτό είναι δυνατόν.
Αν και η θεραπεία δεν είναι δυνατή, ο κτηνίατρός σας μπορεί επίσης να συζητήσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των εναλλακτικών θεραπειών, συμπεριλαμβανομένης της αντιικής θεραπείας.
Πρόληψη της λοίμωξης
Αν και υπήρχε διαθέσιμος εμβολιασμός κατά του FIV, δεν είναι πλέον διαθέσιμος στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το εμβόλιο ήταν ένα επικουρικό εμβόλιο που έπρεπε να ενισχύεται ετησίως για να προσφέρει επαρκή προστασία. Τα προσθετικά εμβόλια έχουν συσχετιστεί με σαρκώματα που σχετίζονται με το εμβόλιο και αποφεύγονται όταν είναι δυνατόν. Το εμβόλιο FIV δεν προσέφερε προστασία έναντι όλων των υποτύπων, πράγμα που σήμαινε ελλιπή κάλυψη. Για να περιπλέξουν περαιτέρω τα πράγματα, οι εμβολιασμένες γάτες έβγαζαν θετικά αποτελέσματα στις συνήθεις εξετάσεις ELISA, καθιστώντας δύσκολη τη διάκριση μεταξύ πραγματικής λοίμωξης και ανοσοποίησης.
Η πρόληψη επικεντρώνεται στη μείωση ή την εξάλειψη των πιθανοτήτων έκθεσης στον FIV+. Αυτό επιτυγχάνεται με τη διατήρηση των γατών σε εσωτερικούς χώρους, τη στείρωση/στειροποίηση και την προσοχή στις αλληλεπιδράσεις γάτας με γάτα.
Συμπέρασμα
Ο ιός HIV είναι ένας ιός που μεταδίδεται μεταξύ των γατών, τις περισσότερες φορές μέσω των αγώνων. Ο ιός προκαλεί αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος στις προσβεβλημένες γάτες, οδηγώντας σε αυξημένη ευαισθησία στη νόσο κατά την προοδευτική/τελική φάση. Παρόλο που μπορεί να εμφανιστούν ανίατες ασθένειες, πολλές γάτες είναι σε θέση να ζήσουν μια πλήρη ζωή με την κατάλληλη υποστηρικτική φροντίδα και αλλαγές στον τρόπο ζωής.
