Για όλες τις αξιολάτρευτες εικόνες των γατών που παίζουν πιάνο, νιαουρίζουν μελωδικά και βρίσκουν το δρόμο της επιστροφής στο σπίτι τους για εκατοντάδες χιλιόμετρα, οι επιστήμονες εντόπισαν μια νέα σοκαριστική αλήθεια: οι γάτες είναι πολύ πιο θανατηφόρες από ό,τι φανταζόταν κανείς.
Σε μια έκθεση οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Βιολογίας Διατήρησης του Smithsonian και της Υπηρεσίας Ψαριών και Άγριας Ζωής υπολόγισαν ότι οι οικόσιτες γάτες στις Ηνωμένες Πολιτείες -τόσο οι κατοικίδιες χνουδωτές που περνούν μέρος της ημέρας στην ύπαιθρο όσο και οι αδέσποτες που δεν φεύγουν ποτέ από αυτήν- σκοτώνουν κατά μέσο όρο 2,4 δισεκατομμύρια πουλιά και 12,3 δισεκατομμύρια θηλαστικά ετησίως, τα περισσότερα από τα οποία είναι ενδημικά θηλαστικά όπως οι σκίουροι και οι αρουραίοι.
Τα εκτιμώμενα ποσοστά θανάτωσης είναι δύο έως τέσσερις φορές υψηλότερα από τα νούμερα θνησιμότητας που κυκλοφορούσαν στο παρελθόν και τοποθετούν την οικόσιτη γάτα ως μία από τις μεγαλύτερες απειλές που συνδέονται με τον άνθρωπο για την άγρια πανίδα στη χώρα. Σύμφωνα με την έκθεση, περισσότερα πουλιά και θηλαστικά πεθαίνουν από τα στόματα των γατών, παρά από χτυπήματα αυτοκινήτων, φυτοφάρμακα και δηλητήρια, συγκρούσεις με ουρανοξύστες και ανεμόμυλους και άλλες λεγόμενες ανθρωπογενείς αιτίες.
Ο Peter Marra του Ινστιτούτου Βιολογίας Διατήρησης του Smithsonian και συγγραφέας της έκθεσης, δήλωσε ότι τα στοιχεία θνησιμότητας που προκύπτουν από το νέο μοντέλο “είναι σοκαριστικά υψηλά”.
“Όταν τρέξαμε το μοντέλο, δεν ξέραμε τι να περιμένουμε”, δήλωσε ο Δρ Marra, ο οποίος πραγματοποίησε την ανάλυση μαζί με έναν συνάδελφό του, τον Scott R. Loss, και τον Tom Will της Υπηρεσίας Ιχθύων και Άγριας Ζωής. “Μείναμε απολύτως έκπληκτοι από τα αποτελέσματα”. Η μελέτη δημοσιεύθηκεστο περιοδικό Nature Communications.
Τα ευρήματα αποτελούν την πρώτη σοβαρή εκτίμηση για το πόσα άγρια ζώα καταφέρνει να σκοτώνει κάθε χρόνο ο τεράστιος πληθυσμός των κυκλοφορούντων οικόσιτων γατών της Αμερικής.
Λόγω της βλάβης που προκαλούν οι οικόσιτες γάτες στα πτηνά και σε άλλα είδη άγριας ζωής, ένα έγκριτο πολωνικό επιστημονικό ινστιτούτο τις χαρακτήρισε ως “χωροκατακτητικά ξενικά είδη”. Η απόφαση αυτού του μήνα προκάλεσε έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις από ορισμένους λάτρεις των γατών.
Πόση απειλή αποτελούν τα εκπαιδευμένα στο σπίτι αιλουροειδή για τον ανθρώπινο πληθυσμό;
Η Lux, μια ασπρόμαυρη γάτα βάρους 10 κιλών, γρατζούνισε ένα μωρό επτά μηνών στο πρόσωπο, σύμφωνα με την αστυνομία στο Πόρτλαντ του Όρεγκον των ΗΠΑ. Όταν ο πατέρας του παιδιού Lee Palmer χτύπησε το τετράχρονο ζώο στο πίσω μέρος σε αντίποινα, αυτό άρχισε να επιτίθεται στην οικογένεια, αναγκάζοντάς τους να καταφύγουν στο υπνοδωμάτιό τους. “Είναι πολύ, πολύ, πολύ, πολύ, πολύ, πολύ εχθρικό”, είπε ο Palmer σε έναν τηλεφωνητή σε μια πανικόβλητη κλήση στο 100, κατά τη διάρκεια της οποίας ακούστηκε η Lux να ουρλιάζει στο βάθος. Ο Palmer πρόσθεσε ότι το κατοικίδιό του είχε “ιστορικό βίας”.
“Είναι εξαιρετικά σπάνιο για μια οικόσιτη γάτα να συμπεριφέρεται έτσι”, λέει ο John Bradshaw, ιδρυτής του Ινστιτούτου Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ και συγγραφέας του βιβλίου Cat Sense. Με περισσότερες από 80 εκατομμύρια γάτες συντροφιάς στις ΗΠΑ, ο εξαιρετικός χαρακτήρας της περίπτωσης υποδηλώνει ότι η Lux “τρελάθηκε”, προσθέτει. Εάν ένα γατάκι δεν συναντήσει έναν άνθρωπο σε φιλικό πλαίσιο μεταξύ της ηλικίας των τριών έως οκτώ εβδομάδων, είναι πιο πιθανό να αγριέψει. Μια στριμωγμένη άγρια γάτα “θα δαγκώσει, θα γρατζουνίσει, αλλά δεν πρόκειται για μάχη μέχρι θανάτου – δεν θα επιστρέψει για να σας αποτελειώσει”, λέει ο Bradshaw. “Οι γάτες δεν είναι ποτέ επιθετικές χωρίς λόγο”, λέει η Sarah Ellis, ειδικός στη συμπεριφορά των γατών στο Πανεπιστήμιο του Λίνκολν. “Είναι καθήκον μας να προστατεύσουμε τις γάτες από το να νιώθουν φόβο απέναντί μας, εξασφαλίζοντας ότι έχουν την κατάλληλη πρώιμη κοινωνικοποίηση”.
Τα πουλιά και τα μικρά τρωκτικά είναι αυτά που έχουν να φοβηθούν περισσότερο από τα κυνηγετικά ένστικτα των γατών.
Ορισμένες φυλές είναι πιο επιθετικές από άλλες. Οι γάτες Βεγγάλης – μια διασταύρωση οικόσιτων γατών και ασιατικών λεοπαρδάλεων – έχουν τη φήμη ότι επιτίθενται σε γάτες γειτονικών σπιτιών, λέει ο Bradshaw. Αντίθετα, λέει, οι γάτες Περσίας και Σιάμ έχουν συνήθως ξεχάσει πώς να είναι καλοί κυνηγοί. Συνήθως μια γάτα γρατζουνάει ή δαγκώνει έναν άνθρωπο που είναι πολύ επίμονος στο χάιδεμά της. Η γάτα θα ξεσπάσει επειδή νομίζει ότι την κρατούν κάτω. Αντ’ αυτού, η Bradshaw προτείνει να δίνετε προσοχή στη γλώσσα του σώματος μιας γάτας είναι συνήθως ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε να καταλήξετε στη λάθος πλευρά των νυχιών της.
Η γάτα σας μπορεί να είναι λίγο πιο επικίνδυνη από ό,τι νομίζετε
Η νόσος από αμυχή γάτας (CSD) είναι μια λοίμωξη που προκύπτει από γρατζουνιά ή δάγκωμα γάτας (ή, σε σπανιότερες περιπτώσεις, σκύλων ή άλλων ζώων).
Το CSD είναι το αποτέλεσμα μόλυνσης από Bartonella henselae, ένα βακτήριο που μεταδίδεται συνήθως στις γάτες μέσω του ψύλλου της γάτας (ναι, οι γάτες και οι σκύλοι έχουν συνήθως διαφορετικούς ψύλλους). Σπάνια, τα τσιμπούρια και οι αράχνες μπορούν επίσης να μεταφέρουν το βακτήριο και να το μεταδώσουν απευθείας στον άνθρωπο.
Τα γατάκια είναι πιο πιθανό να μεταφέρουν την Bartonella henselae από ό,τι οι ενήλικες γάτες, λόγω του υπανάπτυκτου ανοσοποιητικού τους συστήματος, και είναι πολύ πιο πιθανό να δαγκώσουν ή να γρατζουνίσουν τους ιδιοκτήτες τους, ενώ μαθαίνουν πώς να παίζουν απαλά. Όποιος όμως εκτίθεται σε γάτες οποιασδήποτε ηλικίας θα πρέπει να φροντίζει να καθαρίζει καλά τυχόν πληγές για να αποφύγει τον κίνδυνο. Η Bartonella henselae μπορεί επίσης να μεταδοθεί στον άνθρωπο μέσω του σάλιου των γατών, οπότε όσο γλυκό κι αν φαίνεται ότι ο Χνουδωτός γλείφει τις πληγές σας για εσάς, μάλλον είναι καλύτερα να τις πλύνετε και να φορέσετε ένα τσιρότο.
Για τους κτηνιάτρους, η CSD θεωρείται στην πραγματικότητα επαγγελματικός κίνδυνος. Οι κτηνίατροι βρίσκονται συχνά κοντά σε πολλές γάτες, συχνά σε γάτες που συμπεριφέρονται επιθετικά και είναι πιο πιθανό να δαγκώσουν ή να γρατζουνίσουν. Σε μια μελέτη βρέθηκε DNA Bartonella σε 32 από τους 114 κτηνιατρικούς ασθενείς που εξετάστηκαν.
Η διάγνωση της γίνεται μέσω εξέτασης αίματος ή απλώς λαμβάνοντας υπόψη τα συμπτώματα του ασθενούς, το πιο προφανές από τα οποία είναι μια πρησμένη φουσκάλα ή μια πληγή και μια κόκκινη περιοχή που περιβάλλει το μολυσμένο δάγκωμα ή κόψιμο. Όσοι είναι ανοσοκατεσταλμένοι (όπως οι ασθενείς με HIV), πολύ νέοι ή πολύ ηλικιωμένοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να μολυνθούν, ενώ τα ποσοστά μόλυνσης αυξάνονται γενικά κατά τη διάρκεια της άνοιξης στη Βόρεια Αμερική, πιθανότατα λόγω της γέννησης πολλών νέων γατάκια.
Παρόλο λοιπόν που μπορεί να είναι τόσο χαριτωμένες όσο τίποτα άλλο, οι γάτες εξακολουθούν να αποτελούν κίνδυνο για τους ιδιοκτήτες τους, και όχι μόνο επειδή μπορεί να καταστρέψουν τα αγαπημένα σας έπιπλα.
