Σήμερα, 8 Αυγούστου 2024, γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Γάτας, μια ευκαιρία να αναλογιστούμε πώς η γάτα, αυτό το αγαπημένο κατοικίδιο, κατάφερε να κατακτήσει τις καρδιές των ανθρώπων παγκοσμίως.
Η ιστορία της γάτας στον ανθρώπινο πολιτισμό εκτείνεται σε βάθος 10.000 ετών.
Η Παγκόσμια Ημέρα Γάτας καθιερώθηκε το 2002, χάρη στην πρωτοβουλία του Διεθνούς Ταμείου για την Ευημερία των Ζώων. Τα 21 αυτά χρόνια είναι απλώς μια μικρή στιγμή στο ευρύτερο πλαίσιο της χιλιετούς σχέσης μεταξύ γάτας και ανθρώπου.
Το αξιοσημείωτο με την αρχαιοελληνική «γαλή» είναι ότι κατά τη διάρκεια αυτών των 10.000 ετών, ελάχιστα έχει αλλάξει σε εμφάνιση, μέγεθος, γενετικό υλικό, συμπεριφορά και διατροφικές συνήθειες. Εξημερωμένες ή μη, οι γάτες έχουν εξαιρετικά ανεπτυγμένες αισθήσεις όπως όραση, ακοή και όσφρηση, και ως μέλη της οικογένειας των αιλουροειδών είναι ευέλικτοι και αποτελεσματικοί θηρευτές. Αυτές οι ικανότητες τους επέτρεψαν να ενσωματωθούν στην ανθρώπινη καθημερινότητα και να γίνουν ένα από τα πιο δημοφιλή κατοικίδια παγκοσμίως, εξαπλώνοντας την παρουσία τους σε όλες τις ηπείρους, εκτός της Ανταρκτικής.
Η γάτα άρχισε να συνυπάρχει με τον άνθρωπο όταν αυτός εγκαταστάθηκε μόνιμα και άρχισε την καλλιέργεια της γης.
Οι γάτες αποδείχθηκαν πολύτιμοι σύμμαχοι στη μάχη κατά των τρωκτικών, που κατέστρεφαν τα αποθηκευμένα τρόφιμα. Πιστεύεται ότι οι πρώτες γάτες προέρχονταν από την περιοχή που καλύπτει την Τουρκία, τον Λίβανο, τη Συρία και το Ισραήλ, και όχι από την αρχαία Αίγυπτο, όπως παλαιότερα θεωρούσαν. Απολιθώματα 9.500 ετών στην Κύπρο υποδεικνύουν ότι οι γάτες έφτασαν εκεί μέσω των πλοίων από τη βορειοανατολική Μεσόγειο.
Η εξάπλωση των γατών ανά τον κόσμο διευκολύνθηκε από τις εμπορικές συναλλαγές. Οι ναυτικοί τις κρατούσαν στα καράβια για να αντιμετωπίζουν τα ποντίκια, που όχι μόνο έτρωγαν τα τρόφιμα, αλλά και μετέφεραν ασθένειες και κατέστρεφαν τον εξοπλισμό του πλοίου. Έτσι, οι γάτες εξαπλώθηκαν στα διάφορα λιμάνια του κόσμου, όπου συχνά έμεναν και αναπαράγονταν, αυξάνοντας τον πληθυσμό τους.
Η σχέση γάτας και ανθρώπου βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό και την αλληλεξάρτηση.
Η εξημέρωση της γάτας παραμένει ασαφής, καθώς πρόκειται για ένα ζώο με έντονη αυτονομία και ανεξαρτησία, ικανό να επιβιώνει μόνο του. Παράλληλα, η συνύπαρξή τους με τον άνθρωπο εξελίχθηκε φυσικά, καθώς οι γάτες ανταποκρίνονταν στις ανάγκες των ανθρώπων πριν καν εξημερωθούν πλήρως. Η μόνη ουσιαστική διαφορά μεταξύ άγριων και οικόσιτων γατών είναι οι χρωματικές παραλλαγές τους, ενώ οι γάτες συνεχίζουν να διατηρούν πολλά από τα φυσικά τους χαρακτηριστικά, ακόμα και στην ανθρώπινη παρουσία.
Ο άνθρωπος υπήρξε το μέσο που επέτρεψε στις γάτες να κατακτήσουν τον κόσμο.
